Matecznik i szkółka jabłoni na potrzeby sadownika – poradnik krok po kroku – część 1 zakładanie matecznika
Wielu
mniejszych jak i większych sadowników boryka się z problemem związanym z
zakupem drzewek do nowych nasadzeń lub odnowienia starych sadów.
Cena nowych drzewek odmian jabłoni to zwykle koszt około 14-15zł za
sztukę co przy potrzebie zakupu 2tyś. lub więcej drzewek na 1ha daje już
spore kwoty.
W wielu szkółkach materiał do nasadzeń konkretnej odmiany należy zamawiać już nawet 3 lata wcześniej.
My postanowiliśmy rozwiązać ten problem we własnym zakresie i przygotowaliśmy własny matecznik oraz szkółkę przy naszym gospodarstwie na własne potrzeby.
Jest to bardzo opłacalne, choć pracochłonne przedsięwzięcie, zwłaszcza
jeśli ktoś musi w niedługim okresie czasu wymienić kilka hektarów sadu.
Poniżej przedstawiamy pierwszy artykuł z tego krótkiego cyklu dotyczącego przydomowej szkółki na potrzeby własne sadownika.
Etap 1. Założenie matecznika
Podstawą założenia matecznika oraz pierwszym elementem decydującym o sile wzrostu naszych drzewek jest podkładka. Podkładka (podkład) jest to ukorzeniona roślina, na
której szczepi się lub okulizuje odmianę szlachetną innej rośliny. To
ona ma zapewnić odmianie szlachetnej dobrze rozwinięty system
korzeniowy. Podkładka ma wpływ na cechy produkcyjne zaszczepionej na
niej odmianie – np. podkładki skarlające do sadów intensywnych
osłabiają siłę wzrostu drzew, wpływają na przyspieszenie ich wejścia w
okres owocowania, różnicują długowieczność drzew, wielkość plonu czy
regularność owocowania.
Ze względu na sposób rozmnożenia podkładki dzielimy na:
generatywne – siewki uzyskane z nasion,
wegetatywne – ukorzeniane części roślin.
Ze względu na siłę wzrostu rozróżnia się podkładki:
silnie rosnące,
półkarłowe,
karłowe,
superkarłowe.
Podkładki stosowane dla jabłoni w Polsce
Najczęściej stosowane podkładki generatywne pod szlachetne odmiany jabłoni to siewki Antonówki Zwykłej. Podkładek wegetatywnych jest kilkanaście i różnią się pomiędzy sobą siłą wzrostu oraz innymi istotnymi cechami uprawowymi.
Najważniejsze z nich to:
Podkładki z serii M (M2, M7, M26, M27), nazwanych od stacji
badawczej w East Malling w Anglii, gdzie je po raz pierwszy opisano i
usystematyzowano.
Dużą zaletą podkładek wegetatywnych jest określona w wielu
doświadczeniach stała siła wzrostu poszczególnych klonów (typów). Znana i
stała siła wzrostu podkładek, a więc i drzew na nich szczepionych
pozwala zastosować właściwą rozstawę drzew w sadzie. Dobierając
podkładki karłowe czy półkarłowe można na małej powierzchni posadzić
więcej drzew i uzyskać dzięki temu – szczególnie w pierwszych latach –
wyższy plon z jednostki powierzchni. Dodatkowo uzyskane owoce są większe
i lepiej wybarwione.
Dlatego kupując podkładkę do założenia naszego matecznika musimy już
uwzględnić jaki typ nasadzeń chcemy uzyskać – czy nasz sad ma być
superkarłowy, karłowy czy półkarłowy. Ważne jest również to, jak
podkładka jest odporna na choroby, jakich wymaga warunków
klimatyczno-glebowych. Tu trzeba znać swoje wymagania i potrzeby.
My założyliśmy matecznik z wykorzystaniem podkładek półkarłowych – M26 oraz P14.
Matecznik podkładek półkarłowych: od lewej M26, od prawej P14
Koszt 1 szt. odwirusowanej, kwalifikowanej podkładki to około od 1zł –
1,40zł. Aby założyć matecznik produkujący około 2000 sztuk podkładki
rocznie potrzebujemy około 400 sztuk, gdyż średnia wydajność matecznika
to 5 podkładek z jednej rośliny.
Matecznik może być prowadzony w formie odkładów pionowych lub w formie odkładów poziomych.
My prowadzimy matecznik w formie odkładów poziomych.
W pierwszym roku wczesną wiosną sadzimy wybraną podkładkę co 20-30cm w
bruzdach o głębokości ok. 20cm (jeśli nie posadzimy podkładki w
bruzdach musimy ją bardziej podsypać), w rzędach – najlepiej o takiej
szerokości by swobodnie przejeżdżać glebogryzarką ręczną co znacznie
ułatwia pielęgnację matecznika w późniejszych latach. Sposób sadzenia
jest specyficzny – podkładkę sadzimy skośnie pod kątem około 45o do podłoża. Starannie udeptujemy i lekko przycinamy jeśli podkładka nie była wcześniej skrócona.
W pierwszej połowie sierpnia wszystkie podkładki przygina się do
powierzchni ziemi i mocno zaplata jedną za drugą, razem ze wszystkimi
pędami bocznymi – jeżeli jest potrzeba można dodatkowo „przyszpilić”
rośliny drutem, który usuwa się w kolejnych latach gdy jest zbędny.
Pędów bocznych nie skraca się. Przed ”zaplataniem” podkładek należy
dokładnie zwalczyć mechanicznie w rzędach chwasty. Późniejsze
odchwaszczanie jest już bowiem uciążliwe.
Matecznik pozostawiamy tak do następnego roku. Wiosną wszystkie pędy
boczne, które podniosły się do góry, skracamy na wysokości 2-3 cm.
Obsypywanie nowych odrostów należy rozpocząć, gdy osiągną one wysokość
10-15 cm. Najlepiej wykonać to ręcznie. Unika się wtedy przysypania
słabszych pędów. Ponadto przeprowadza się ten zabieg staranniej i
dokładniej – ziemia czy trociny lepiej przylegają do podstawy młodych
odkładów. Następne dwa, a czasami nawet trzy, obsypywania matecznika
można wykonać mechanicznie, za pomocą obsypnika szkółkarskiego (my
wykonujemy to ręcznie). Jesienią (zwykle już od początku listopada)
wszystkie młode pędy, nawet te, które są słabo ukorzenione, należy
oderwać (wyłamać) lub odciąć ostrym sekatorem od roślin matecznych, gdyż
w przeciwnym razie straci się odkład poziomy stały.
Etap 2. Kolejne lata prowadzenia matecznika
Podkładka M26 w kilkuletnim mateczniku (zdjęcie wykonane w maju).
W kolejnych latach postępujemy podobnie – dbamy o regularne
odchwaszczanie matecznika, obsypujemy odrosty i odcinamy je jesienią. Stosujemy również rokrocznie nawożenie bezchlorkowym, wieloskładnikowym, doglebowym nawozem YaraMila Complex. Są
to więc proste i znane nam już zabiegi.
Tak przygotowaną podkładkę (w stanie bezlistnym – jeśli trzeba obrywamy
liście) jesienią umieszczamy w przechowalni – należy przygotować miejsce
wypełnione piaskiem i dokładnie obsypać korzenie oraz aż do wiosny
kontrolować wilgotność piasku i w razie potrzeby podlewać.
Półkarłowa podkładka P14, bardziej wydajna i równo rosnąca (zdjęcie wykonane w drugiej połowie czerwca).
Bibliografia:
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz