Ogród: Dynie uprawa i pielęgnacja

 

Dynie stanowią dość zróżnicowaną grupę roślin jednorocznych, najczęściej dużych i płożących się, których owoce różnią się wagą, kształtem i kolorami. Dynia jadalna określa gatunki i odmiany dyni, nadające się do spożycia. 

Prezentujemy odmiany dyni jakie warto uprawiać w ogrodzie, zasady uprawy dyni, a także kiedy najlepiej przeprowadzić zbiór dyni i jak powinno wyglądać jej przechowywanie aby dynie zebrane w ogrodzie jak najdłużej zachowały swoje walory odżywcze.

 

Dynia jadalna - odmiany

 

Uprawa dyni jadalnej jest popularna w wielu miejscach świata. Dojrzałe dynie można spożywać gotowane, na surowo, a także przechowywać. Niektóre odmiany dyni mają także jadalne nasiona. Najczęściej uprawianymi gatunkami są: dynia zwyczajna (Cucurbita pepo), dynia olbrzymia (Cucurbita maxima), dynia piżmowa (Cucurbita moschata).

 

Wśród odmian dyni zwyczajnej warto wyróżnić dynię bezłupinową, której nasiona są pozbawione łupiny nasiennej, co czyni je doskonałymi zarówno do bezpośredniego spożycia jak i na przetwory, a także dynię makaronową, której miąższ po ugotowaniu rozpada się na włókna jak makaron, przypominając spaghetti.

 

Poza dyniami jadalnymi, w ogrodzie przydomowym i na działce możemy też uprawiać dynie ozdobne. Ich owoce nie są jadalne, posiadają jednak bardzo atrakcyjne kształty i kolory. Dzięki temu są wykorzystywane jako dekoracje stołów, a często także witryn sklepowych. Można je uprawiać jako pnącza i wykorzystać do osłaniania nieestetycznych miejsc na działce. Pnąc się po podporach, nawet na wysokość kilku metrów, mogą stworzyć ładną, zwartą ścianę zieleni.

Dynia jadalna - uprawa

 

Do prawidłowego wzrostu dynie wymagają temp. 25°C, a minimalna temp. wzrostu to 8°C. Dlatego też pod ich uprawę trzeba wybrać stanowisko ciepłe i słoneczne lub uprawiać pod osłonami. Gleba powinna być przewiewna, żyzna i przepuszczalna, o średniej lub wysokiej zawartości azotu (uprawiamy w pierwszym roku po oborniku). Rośliny możemy uprawiać z siewu wprost do gruntu lub z rozsady.

W pierwszym przypadku nasiona wysiewamy około 10-go maja. Uprawiając dynię zwyczajną umieszczamy po 2 nasiona w rozstawie 60 cm w rzędzie i 60 cm pomiędzy rzędami. Z reguły na zagonie tworzy się dwa rzędy. Rośliny w rzędach mogą być rozmieszczone naprzemianlegle lub w szachownicę. Dynia olbrzymia potrzebuje więcej miejsca, gdyż wytwarza długie, płożące się pędy. Uprawiamy ją zatem w jednym rzędzie wzdłuż zagonu (przez jego środek), zachowując pomiędzy roślinami odległość 100 do 120 cm.

Aby uzyskać wcześniejszy plon, dynię uprawiać można z rozsady. Rozsadę dyni przygotowuje się w szklarni, wysiewając po 2 nasiona do doniczek wypełnionych podłożem do 2/3 ich wysokości. Siew należy przeprowadzić należy pomiędzy 15 a 20 kwietnia. Po wschodach w każdej z doniczek uszczykujemy słabszą z siewek, a gdy wyrasta ona poza brzegi doniczki, uzupełniamy podłoże do pełna doniczki. Na zagon rozsadę wysadzamy w drugiej połowie maja. W celu przyspieszenia zbiorów, a także aby zabezpieczyć rośliny przed silnymi, wysuszającymi liście wiatrami oraz spadkami temp. okrywamy rośliny agrowłókniną lub folią perforowaną. Osłony zdejmuje się gdy na roślinach pojawią się pierwsze kwiaty.

Do podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych w uprawie dyni jadalnej należy spulchnianie gleby, odchwaszczanie, podlewanie i dwukrotne nawożenie pogłówne (po pojawieniu się pierwszych zawiązków i po pierwszym zbiorze owoców). Ochrona chemiczna w zasadzie nie powinna być konieczna.

W uprawie dyni olbrzymiej dodatkowym zabiegiem jest usuwanie niepotrzebnych zawiązków owoców, tak aby na roślinie zostało od 3 do 4 owoców. Zabieg ten przeprowadzamy gdy owoce, które chcemy pozostawić, osiągną rozmiary piłki tenisowej. Równocześnie z usunięciem nadmiaru owoców skracamy też pędy, pozostawiając po 3-4 liście nad ostatnim owocem.

 

Dynia jadalna - zbiór i przechowywanie

 

Owoce dyni jadalnej zbiera się wraz z szypułkami w 12 do 20 tygodni po posadzeniu. Zbiory dyni zwyczajnej przeprowadza się od lipca do pierwszych przymrozków. Zbieramy je stopniowo co kilka dni, gdyż częsty zbiór wpływa na obfitsze plonowanie.

Owoce dyni olbrzymiej zbiera się wyłącznie w fazie całkowitej ich dojrzałości, jesienią przed spodziewanymi przymrozkami.

Podobnie, w fazie pełnej dojrzałości, zbiera się owoce dyni ozdobnej. Ich skórka jest wtedy bardzo twarda, a pędy zaczynają powoli zasychać. Ze zbiorem trzeba zdążyć przed pierwszym przymrozkiem, gdyż nawet lekko przymrożone owoce dyni nie będą nadawały się do przechowywania.

Przygotowując dynie do przechowywania należy rozłożyć je na słońcu, aby ich skórka stwardniała i stała się barierą opóźniającą utratę wody. Przechowywane w przewiewnym pomieszczeniu w temp. około 10°C mogą przebywać nawet do 6 miesięcy. Owoce dyni ozdobnej można przechowywać w temp. pokojowej, co ma znaczenie jeżeli używamy ich np. do przystrajania stołów.

(Artykuł ze strony: poradnikogrodniczy.pl, zdjęcia własne)