Leszczyna pospolita (Corylus avellana)
to krzew dający smaczne i zdrowe orzechy laskowe.
Nie ma dużych wymagań uprawowych, leszczynie trzeba jednak zapewnić sporo miejsca do wzrostu. W mniejszych ogrodach można z powodzeniem uprawiać odmiany leszczyny pospolitej, posiadające walory ozdobne i osiągające mniejsze rozmiary. Poniżej znajdziecie Państwo informacje o uprawie leszczyny oraz najciekawsze odmiany do uprawy w ogrodach przydomowych i działkowych, choroby i szkodniki tej rośliny.
to krzew dający smaczne i zdrowe orzechy laskowe.
Nie ma dużych wymagań uprawowych, leszczynie trzeba jednak zapewnić sporo miejsca do wzrostu. W mniejszych ogrodach można z powodzeniem uprawiać odmiany leszczyny pospolitej, posiadające walory ozdobne i osiągające mniejsze rozmiary. Poniżej znajdziecie Państwo informacje o uprawie leszczyny oraz najciekawsze odmiany do uprawy w ogrodach przydomowych i działkowych, choroby i szkodniki tej rośliny.
Uprawa leszczyny
Leszczyna pospolita to bardzo wysoki i szeroki krzew,
który jest uprawiany przez nas dla smacznych owoców zwanych orzechami
laskowymi. Często uprawiane są półdzikie krzewy leszczyny przyniesione z
lasu. Jednak w ogrodach przydomowych powinniśmy sadzić odmiany
wielkoowocowe, gdyż jedynie wówczas możemy liczyć na obfity zbiór
smacznych orzechów laskowych.
Wymagania leszczyny nie są duże. Krzewy te poradzą sobie praktycznie w większości panujących warunków. Można je sadzić na stanowiskach od słonecznych do cienistych, pamiętając jednak że w słońcu obficiej plonują. Jeśli chodzi o glebę to lubią tereny umiarkowanie wilgotne, żyzne i gliniaste. Nie tolerują natomiast miejsc całkowicie podmokłych jak również bardzo suchych. Poza tym powinny sobie radzić i dobrze rosnąć na każdej glebie ogrodowej.
Wymagania leszczyny nie są duże. Krzewy te poradzą sobie praktycznie w większości panujących warunków. Można je sadzić na stanowiskach od słonecznych do cienistych, pamiętając jednak że w słońcu obficiej plonują. Jeśli chodzi o glebę to lubią tereny umiarkowanie wilgotne, żyzne i gliniaste. Nie tolerują natomiast miejsc całkowicie podmokłych jak również bardzo suchych. Poza tym powinny sobie radzić i dobrze rosnąć na każdej glebie ogrodowej.
Odmiany na orzechy laskowe
Kolejną leszczyną polecaną do uprawy w ogrodach działkowych jest odmiana leszczyny 'Olbrzymi z Halle'.
Pochodzi ona z Niemiec, tak jak poprzednia także charakteryzuje się
silnym wzrostem oraz ma dużą i rozłożystą koronę. Jednak wymaga gleb
żyznych, ciepłych i zasobnych w próchnicę. Najlepsze plony daje gdy
rośnie w miejscach wyżej położonych i osłoniętych. Do obfitego
owocowania potrzebuje także zapylacza, a więc najlepiej posadzić dwa
okazy w niedalekiej odległości. Owoce nadają się do zbioru pod koniec
września i są duże. Odmiana ta jest mało podatna na moniliozę, chorobę
która może dotykać leszczynę.
Do odmian uprawianych na owoce warto także wymienić leszczynę pospolitą 'Kataloński', która pochodzi z Hiszpanii. Owoce, jak u poprzedniczki, do zbioru nadają się pod koniec września. Orzechy są duże i zazwyczaj rosną w gronach po 2-6 sztuk. Odmiana ta jest dość odporna na moniliozę, przez co staje się wartościowa do sadzenia w ogrodach przydomowych i działkowych.
Kolejna odmiana to 'Nottinghamski'. Pochodzi z Anglii. Dorasta do 4 metrów wysokości. Jest to słabo rosnąca odmiana, więc może być sadzona w mniejszych ogrodach. Podobnie jak 'Olbrzymi z Halle' ma duże wymagania glebowe i preferuje gleby żyzne i ciepłe. Gdy spełnimy te wymagania, 'Nottinghamski' będzie obficie owocować, a pierwsze owoce będzie można zbierać już pod koniec sierpnia. Orzechy laskowe, które daje ta odmiana są duże i zebrane w gronach po 2-4 sztuki. Jest to odmiana dość odporna na mróz, więc także jest cenna do nasadzeń amatorskich.
Mając mały ogród warto zastanowić się nad odmianą leszczyny, która
jednocześnie będzie pełnić funkcję bardziej dekoracyjną. Do najczęściej
poszukiwanych należy bez wątpienia leszczyna 'Contorta'.
Krzew ten dorasta do 4 m wysokości. Jest gęsty i często ma pokrój lekko
parasolowaty z nieco zwisającymi końcami gałęzi. Liście są zielone,
ciekawie poskręcane.
Odmiana ta jest bardzo dekoracyjna w okresie bezlistnym z racji na spiralnie powykręcane pędy. Jest to bardzo widoczne podczas zimowych miesięcy, gdy rośliny sezonowe zamierają, a atrakcyjna korona leszczyny stanowi główną atrakcję ogrodu. Leszczyna 'Contorta' jeszcze ciekawie prezentuje się wiosną, kiedy zawiązuje kwiaty męskie w postaci zwisających, żółtych kotek. Odmiana ta nie ma specjalnych wymagań co do rodzaju gleby, źle rośnie jedynie na zbyt suchych stanowiskach. Jest także mało plenna, więc nie ma co liczyć na obfite zbiory orzechów laskowych.
Ciekawą odmianą jest też leszczyna pospolita 'Aurea',
która posiada żółtą barwę liści. Jedynie w miejscach mocno cienistych
nie wybarwia się, liście stają się jasno zielone. Roślina ta rośnie
bardzo wolno i dorasta do 3 metrów wysokości. Owocuje, ale orzechów
także jest niewiele. Nie jest wymagająca co do gleby, jednak najlepiej
będzie rosnąć na ziemiach cięższych i wilgotnych.
Kolejna odmiana warta polecenia to 'Pendula'. Jest to krzew o parasolowatym pokroju, ze zwisającymi w dół pędami. Najczęściej uprawiana jest jako forma szczepiona na pniu. Jej wysokość zależy od miejsca szczepienia. Liście i kwiaty posiada jak u zwykłej leszczyny, natomiast orzechów laskowych ma mało.
Skoro już wymieniamy ozdobne leszczyny, warto też zwrócić uwagę na leszczynę południową (Corylus maxima) 'Purpurea'. Krzew ten dorasta do 5 metrów wysokości, a wyróżnia go bordowy kolor liści, który utrzymuje się przez cały okres wegetacji.
Do odmian uprawianych na owoce warto także wymienić leszczynę pospolitą 'Kataloński', która pochodzi z Hiszpanii. Owoce, jak u poprzedniczki, do zbioru nadają się pod koniec września. Orzechy są duże i zazwyczaj rosną w gronach po 2-6 sztuk. Odmiana ta jest dość odporna na moniliozę, przez co staje się wartościowa do sadzenia w ogrodach przydomowych i działkowych.
Kolejna odmiana to 'Nottinghamski'. Pochodzi z Anglii. Dorasta do 4 metrów wysokości. Jest to słabo rosnąca odmiana, więc może być sadzona w mniejszych ogrodach. Podobnie jak 'Olbrzymi z Halle' ma duże wymagania glebowe i preferuje gleby żyzne i ciepłe. Gdy spełnimy te wymagania, 'Nottinghamski' będzie obficie owocować, a pierwsze owoce będzie można zbierać już pod koniec sierpnia. Orzechy laskowe, które daje ta odmiana są duże i zebrane w gronach po 2-4 sztuki. Jest to odmiana dość odporna na mróz, więc także jest cenna do nasadzeń amatorskich.
Leszczyny ozdobne
 |
| Coraz częściej doceniane są walory ozdobnych odmian leszczyny - ciekawie poskręcane pędy oraz podłużne, zwisające kwiaty męskie. |
Odmiana ta jest bardzo dekoracyjna w okresie bezlistnym z racji na spiralnie powykręcane pędy. Jest to bardzo widoczne podczas zimowych miesięcy, gdy rośliny sezonowe zamierają, a atrakcyjna korona leszczyny stanowi główną atrakcję ogrodu. Leszczyna 'Contorta' jeszcze ciekawie prezentuje się wiosną, kiedy zawiązuje kwiaty męskie w postaci zwisających, żółtych kotek. Odmiana ta nie ma specjalnych wymagań co do rodzaju gleby, źle rośnie jedynie na zbyt suchych stanowiskach. Jest także mało plenna, więc nie ma co liczyć na obfite zbiory orzechów laskowych.
 |
| Żeńskie kwiaty leszczyny pospolitej są dość niepozorne - ukryte w pączkach, podczas kwitnienia ukazują jedynie czerwone znamiona słupków. |
Kolejna odmiana warta polecenia to 'Pendula'. Jest to krzew o parasolowatym pokroju, ze zwisającymi w dół pędami. Najczęściej uprawiana jest jako forma szczepiona na pniu. Jej wysokość zależy od miejsca szczepienia. Liście i kwiaty posiada jak u zwykłej leszczyny, natomiast orzechów laskowych ma mało.
Skoro już wymieniamy ozdobne leszczyny, warto też zwrócić uwagę na leszczynę południową (Corylus maxima) 'Purpurea'. Krzew ten dorasta do 5 metrów wysokości, a wyróżnia go bordowy kolor liści, który utrzymuje się przez cały okres wegetacji.
Cięcie leszczyny
Znając charakterystykę odmian, które posadzić możemy w
ogrodzie, warto także zagłębić się w ich pielęgnację i techniki cięcia.
Młode krzewy leszczyny rozwijają się doskonale bez stosowania
szczególnych zabiegów cięcia. Można ewentualnie usunąć słabe pędy. U
leszczyny pospolitej odmiany 'Contorta' trzeba zwrócić jednak uwagę na
wyrastające od podkładki pędy, ponieważ, gdy się pojawią, należy je
usunąć. Jeśli chodzi o starsze krzewy, to pod koniec zimy co roku
wycinamy niektóre najstarsze pędy. Warto także przycinać pod koniec zimy
leszczynę południową 'Purpurea' ponieważ pobudzimy ją wtedy do
wypuszczania nowych intensywnie bordowych przyrostów.
Zbiór i wykorzystanie orzechów laskowych
Orzechy laskowe zbiera się od września do
października. Dojrzewają one nierównomiernie, dlatego zbiór przeprowadza
się kilkakrotnie. Można je spożywać na surowo, w mieszance z innymi
orzechami , są też świetnym dodatkiem do wielu potraw. Dość długo można
je też przechowywać. Spożywanie orzechów laskowych ma korzystny wpływ na
nasze zdrowie, szczególnie na układ krążenia. Są bogatym źródłem
nienasyconych kwasów tłuszczowych, magnezu oraz witaminy E. Orzechy
laskowe należy jednak spożywać z umiarem, gdyż 100 g tych orzechów
zawiera aż 650 kalorii.
Choroby leszczyny
 |
| Liście leszczyny oraz dojrzewające orzechy powinniśmy obserwować pod kątem występowania chorób i szkodników |
Najbardziej niebezpieczną chorobą atakującą leszczynę jest monilioza leszczyny, przyczyniająca się do dużych strat w plonach orzechów laskowych. Chorobę tę wywołuje porażenie leszczyny przez grzyba Monilinia coryli. Nieco rzadziej leszczynę poraża też grzyb Monilinia fructigena (znany sadownikom jako sprawca brunatnej zgnilizny drzew ziarnkowych) lub Monilinia laxa
(sprawca brunatnej zgnilizny drzew pestkowych). Monilioza na leszczynie
objawia się głównie uszkodzeniami widocznymi na owocach leszczyny,
czyli orzechach laskowych. W wyniku porażenia tą chorobą na zielonych
okrywach orzechów występują ciemnobrązowe, zagłębione plamy, stopniowo
rozszerzające się na całą powierzchnię orzecha. Z biegiem czasu
porażone orzechy brązowieją i ulegają mumifikacji, a na ich powierzchni
pojawiają się kremowej barwy skupiska zarodników grzyba. Grzyb Monilia coryli
może też porażać zawiązki owocowe oraz kwiatostany, nie dając jednak
objawów chorobowych. To często powoduje, że nie dostrzega się
początkowej fazy porażenia rośliny.
Aby ograniczyć występowanie moniliozy, należy unikać
nadmiernego zagęszczenia krzewów oraz usuwać porażone orzechy. Warto też
wybierać do uprawy odmiany mało podatne na tę chorobę, takie jak
leszczyna pospolita 'Kataloński' lub 'Olbrzymi z Halle'. Opryski przeciw moniliozie
wykonuje się od połowy maja, powtarzając je 3-4 razy w odstępach co 10 -
14 dni, stosując zamiennie fungicydy: Dithane NeoTec 75 WG, Sadoplon 75 WG, Topsin M 500 SC. W uprawach amatorskich, w celu ograniczenia
stosowania chemicznych środków ochrony roślin, wymienione fungicydy
można stosować naprzemiennie z jednym z dostępnych na rynku biopreparatów o działaniu grzybobójczym.
Kolejną chorobą porażającą leszczynę jest mączniak prawdziwy leszczyny, będący wynikiem porażenia krzewów przez grzyba Phyllactinia corylea. Porażenie mączniakiem jest widoczne najczęściej pod koniec lata na dolnych liściach krzewów. Na spodniej stronie blaszek liściowych pojawiają się plamy białego, mączystego nalotu. Liście przedwcześnie więdną i opadają. Jesienią w miejscu plam, pojawiają się czarne otocznie z workami i zarodnikami workowymi grzyba (w tej postaci patogen zimuje).
Aby ograniczyć rozprzestrzenianie się mączniaka prawdziwego, należy systematycznie wygrabiać i usuwać (najlepiej spalić) opadłe z krzewów liście. Trzeba też unikać zwilżania liści podczas podlewania, a szczególnie nie pozostawiać liści zwilżonych na noc (lepiej podlewać rankiem). Po zauważeniu objawów choroby należy wykonać kilka oprysków w odstępach co 7 – 10 dni preparatami: Discus 500 WG, Domark 100 EC, Nimrod 250 EC, Score 250 EC.
Grzyb Phyllosticta coryli może wywoływać plamistość liści leszczyny. W wyniku wystąpienia tej choroby pierwsze plamy pojawiające się na liściach są okrągłe lub owalne, barwy brązowej, niekeiedy otoczone żółtą obwódką. Z czasem plamy na liściach leszczyny się powiększają i mogą ze sobą zlewać. W miejscach powstawania plam, na górnej stronie liścia, widać czarne punkty zarodnikowania grzyba.
Podobnie jak w przypadku walki z mączniakiem prawdziwym na leszczynie, należy wygrabiać i usuwać porażone liście, podczas podlewania wodę lać bezpośrednio na ziemię, tak aby nie zraszać liści, a także unikać nadmiernego zagęszczenia krzewów. W ochronie leszczyny przed plamistością liści wykonuje się 2- 3 opryski w odstępach co 10 dni przy wykorzystaniu fungicydów: Discus 500 WG, Dithane NeoTec 75 WG, Topsin M 500 SC. Można je używać na przemian z wybranym biopreparatem o działaniu grzybobójczym.
Leszczyny są krzewami stosunkowo łatwymi w uprawie, mogą być jednak
atakowane przez liczne szkodniki uszkadzające liście, pędy oraz owoce
leszczyny, czyli orzechy laskowe. Oto opisy najczęściej występujących
szkodników leszczyny, takich jak mszyce, przędziorki czy chrząszcz -
słonkowiec orzechowiec, oraz metody ochrony leszczyny przed tymi
szkodnikami.
Jeżeli posiadamy działkę na terenach przyleśnych, wraz z leszczyną do naszego ogrodu mogą zawitać wiewiórki, chętnie podjadające orzechy. Trudno jednak wiewiórki traktować jako szkodniki leszczyny, gdyż są to bardzo lubiane zwierzęta. W Polsce wiewiórki podlegają całkowitej ochronie, pozostaje zatem jedynie cieszyć się, że tacy goście odwiedzają nasz ogród, a uprawiając leszczynę, możemy pomóc im zgromadzić zapasy na przetrwanie zimy i cieszyć się z możliwości obserwowania tych zwierząt.
Spośród owadów żerujących na leszczynie, za najbardziej szkodliwego uważany jest słonkowiec orzechowiec (Curculio nucum).
Jest to chrząszcz o charakterystycznym, bardzo długim ryjku. Dorosłe
chrząszcze żerują do wiosny do lata w pąkach i na liściach leszczyny. W
dojrzewających orzechach samice chrząszcza składają jaja. Wylęgające się
z nich larwy rozwijają się wewnątrz orzechów, wyjadając ich zawartość, w
wyniku czego orzechy nie rozwijają się w pełni. Dojrzałe larwy
opuszczają orzechy, pozostawiając dziurę w skorupce orzecha, a
następnie schodzą do gleby, gdzie zimują i się przepoczwarzają.
Uszkodzone orzechy laskowe nie nadają się do spożycia. Opryski przeciwko
temu szkodnikowi wykonuje się wiosną, w okresie żerowania chrząszczy na
liściach, zanim zdążą złożyć jaja.
Do oprysków można użyć jeden z
preparatów: Decis 2.5 EC,
Fastac 100 EC, Calypso 480 EC lub gotowy do użycia Spruzit Spray na
szkodniki AL. Należy jednak pamiętać, że
skuteczność oprysków bywa ograniczona, gdyż zwalczają one tylko dorosłe chrząszcze żerujące na roślinie. Tymczasem ich larwy w glebie mogą przebywać nawet do dwóch lat i w kolejnym roku chrząszcze znowu mogą się pojawić. Dlatego z reguły opryski trzeba powtarzać corocznie.
Kolejnym chrząszczem żerującym na leszczynie jest susówka leszczynowa (Haltica brevicollis). Chrząszcze żerowanie rozpoczynają wiosną - na przełomie kwietnia i maja, w pąkach i rozwijających się liściach. Efektem ich bytowania są liczne, nieregularne dziury wygryzione w liściach leszczyny. W tym czasie samice składają jaja na spodniej stronie liści, a na przełomie wiosny i lata z tych jaj wylęgają się larwy. Mogą one znacznie bardziej ogołacać liście, z których nieraz pozostaje jedynie unerwienie. W lipcu larwy schodzą do gleby, gdzie się przepoczwarzają, a od sierpnia możemy obserwować kolejne pokolenie chrząszczy. Aby zapobiec ogołacaniu liści przez susówkę leszczynową, po zauważeniu objawów bytowania chrząszczy lub ich larw, w warunkach uprawy amatorskiej, należy przeprowadzić oprysk jednym z preparatów wymienionych wyżej do zwalczania słonkowca orzechowca.
Na leszczynie może też żerować szpeciel wielkopąkowiec leszczynowy (Phytoptus avellanae), powodujący powiększenie i usychanie pąków liściowych. Aby ograniczyć występowanie tego szkodnika leszczyny,
wiosną jeszcze przed kwitnieniem krzewów, należy usuwać zaatakowane
jesienią pąki. Wówczas usuniemy je wraz ze szkodnikami, nie dopuszczając
aby szpeciele opuściły pąki i dokonały kolejnych zniszczeń na
roślinach. Jeżeli nie uda się usunąć porażonych pąków, w kwietniu, w
czasie gdy szpeciele opuszczają pąki i przechodzą na liście, należy
wykonać oprysk preparatem Karate Zeon 050 CS.
Kolejny szkodnik leszczyny to przędziorek leszczynowiec (Eotetranychus coryli), powodujący powstawanie żółtawych, a z czasem brązowiejących plamek na liściach, ograniczonych nerwami. Po zauważeniu pierwszych objawów bytności przędziorków, należy wykonać dwa opryski, w odstępach 7-10 dni, preparatem przędziorkobójczym. W tym wypadku również można użyć środka Karate Zeon 050 CS.
W ostatnich latach na leszczynie coraz częściej pojawia się też misecznik śliwowiec (Parthenolecanium corni), bardziej chyba znany jako szkodnik śliw. Niestety jest to również szkodnik leszczyny. Żerując na pędach leszczyny, misecznik powoduje zasychanie liści oraz zahamowanie wzrostu pędów. Dodatkowo liście mogą być pokryte lepką spadzią wydzielaną przez larwy misecznika. Najlepszym terminem zwalczania tego szkodnika jest okres jesienno-zimowy, gdy na krzewach nie ma liści. W dzień, kiedy temp. powietrza wynosi 12-15°C, należy przeprowadzić oprysk środkiem zawierającym olej parafinowy, np. Promanal 60 EC. W ten sposób dość skutecznie zniszczymy zimujące stadium szkodnika i unikniemy konieczności ochrony chemicznej w okresie wegetacji. Jeżeli zaniechaliśmy tego zabiegu, wówczas w okresie od końca czerwca do połowy lipca (gdy żerują larwy pierwszego stadium) leszczyny można opryskać wygodnym do użycia, gotowym preparatem w spraju Provado Plus AE. Do zwalczania misecznika śliwowca przeznaczony jest też preparat Bulldock 025EC oraz Fastac 100 EC.
Podobnie jak wiele innych roślin, leszczyna pospolita może być też atakowana przez mszyce. Mszyca zdobniczka leszczynowa (Myzocallis coryli) jest pluskwiakiem, który szczególnie licznie obsiada liście leszczyn od spodniej strony. Mszyce wysysają z roślin soki, powodując liczne deformacje liści, a także hamując wzrost krzewów. Podczas żerowania wydzielają też lepką ciecz (tzw. rosę miodową) przyczyniając się do powstawania czarnego nalotu na liściach i pędach leszczyny. Do zwalczania mszyc na leszczynie można posłużyć się jednym z wymienionych już wcześniej preparatów: Provado Plus AE lub Fastac 100 EC. Osoby unikające stosowania chemicznych środków ochrony roślin, w walce z mszycami mogą sięgnąć po oparty na składnikach naturalnych preparat Agricolle.
(Artykuł i zdjęcia z serwisu: poradnikogrodniczy.pl )
Kolejną chorobą porażającą leszczynę jest mączniak prawdziwy leszczyny, będący wynikiem porażenia krzewów przez grzyba Phyllactinia corylea. Porażenie mączniakiem jest widoczne najczęściej pod koniec lata na dolnych liściach krzewów. Na spodniej stronie blaszek liściowych pojawiają się plamy białego, mączystego nalotu. Liście przedwcześnie więdną i opadają. Jesienią w miejscu plam, pojawiają się czarne otocznie z workami i zarodnikami workowymi grzyba (w tej postaci patogen zimuje).
Aby ograniczyć rozprzestrzenianie się mączniaka prawdziwego, należy systematycznie wygrabiać i usuwać (najlepiej spalić) opadłe z krzewów liście. Trzeba też unikać zwilżania liści podczas podlewania, a szczególnie nie pozostawiać liści zwilżonych na noc (lepiej podlewać rankiem). Po zauważeniu objawów choroby należy wykonać kilka oprysków w odstępach co 7 – 10 dni preparatami: Discus 500 WG, Domark 100 EC, Nimrod 250 EC, Score 250 EC.
Grzyb Phyllosticta coryli może wywoływać plamistość liści leszczyny. W wyniku wystąpienia tej choroby pierwsze plamy pojawiające się na liściach są okrągłe lub owalne, barwy brązowej, niekeiedy otoczone żółtą obwódką. Z czasem plamy na liściach leszczyny się powiększają i mogą ze sobą zlewać. W miejscach powstawania plam, na górnej stronie liścia, widać czarne punkty zarodnikowania grzyba.
Podobnie jak w przypadku walki z mączniakiem prawdziwym na leszczynie, należy wygrabiać i usuwać porażone liście, podczas podlewania wodę lać bezpośrednio na ziemię, tak aby nie zraszać liści, a także unikać nadmiernego zagęszczenia krzewów. W ochronie leszczyny przed plamistością liści wykonuje się 2- 3 opryski w odstępach co 10 dni przy wykorzystaniu fungicydów: Discus 500 WG, Dithane NeoTec 75 WG, Topsin M 500 SC. Można je używać na przemian z wybranym biopreparatem o działaniu grzybobójczym.
Szkodniki leszczyny
 |
| Orzechy laskowe są przysmakiem wiewiórek. Wiewiórka jest gryzoniem podlegającym całkowitej ochronie, dlatego nie możemy jej zwalczać na terenie ogrodu. |
Jeżeli posiadamy działkę na terenach przyleśnych, wraz z leszczyną do naszego ogrodu mogą zawitać wiewiórki, chętnie podjadające orzechy. Trudno jednak wiewiórki traktować jako szkodniki leszczyny, gdyż są to bardzo lubiane zwierzęta. W Polsce wiewiórki podlegają całkowitej ochronie, pozostaje zatem jedynie cieszyć się, że tacy goście odwiedzają nasz ogród, a uprawiając leszczynę, możemy pomóc im zgromadzić zapasy na przetrwanie zimy i cieszyć się z możliwości obserwowania tych zwierząt.
 |
| Słonkowiec orzechowiec to chrząszcz o charakterystycznym, bardzo długim ryjku. Jego larwy rozwijają się wewnątrz orzechów laskowych. |
 |
| Larwy słonkowca wyjadają wnętrze orzechów, pozostawiając w nich swoje odchody. Objawem widocznym na zewnątrz jest dziura pozostawiona przez wychodzącą larwę. |
skuteczność oprysków bywa ograniczona, gdyż zwalczają one tylko dorosłe chrząszcze żerujące na roślinie. Tymczasem ich larwy w glebie mogą przebywać nawet do dwóch lat i w kolejnym roku chrząszcze znowu mogą się pojawić. Dlatego z reguły opryski trzeba powtarzać corocznie.
Kolejnym chrząszczem żerującym na leszczynie jest susówka leszczynowa (Haltica brevicollis). Chrząszcze żerowanie rozpoczynają wiosną - na przełomie kwietnia i maja, w pąkach i rozwijających się liściach. Efektem ich bytowania są liczne, nieregularne dziury wygryzione w liściach leszczyny. W tym czasie samice składają jaja na spodniej stronie liści, a na przełomie wiosny i lata z tych jaj wylęgają się larwy. Mogą one znacznie bardziej ogołacać liście, z których nieraz pozostaje jedynie unerwienie. W lipcu larwy schodzą do gleby, gdzie się przepoczwarzają, a od sierpnia możemy obserwować kolejne pokolenie chrząszczy. Aby zapobiec ogołacaniu liści przez susówkę leszczynową, po zauważeniu objawów bytowania chrząszczy lub ich larw, w warunkach uprawy amatorskiej, należy przeprowadzić oprysk jednym z preparatów wymienionych wyżej do zwalczania słonkowca orzechowca.
 |
| Wielkopąkowiec leszczynowy uszkadza pąki liściowe, powodując ich nabrzmiewanie i zasychanie. |
Kolejny szkodnik leszczyny to przędziorek leszczynowiec (Eotetranychus coryli), powodujący powstawanie żółtawych, a z czasem brązowiejących plamek na liściach, ograniczonych nerwami. Po zauważeniu pierwszych objawów bytności przędziorków, należy wykonać dwa opryski, w odstępach 7-10 dni, preparatem przędziorkobójczym. W tym wypadku również można użyć środka Karate Zeon 050 CS.
W ostatnich latach na leszczynie coraz częściej pojawia się też misecznik śliwowiec (Parthenolecanium corni), bardziej chyba znany jako szkodnik śliw. Niestety jest to również szkodnik leszczyny. Żerując na pędach leszczyny, misecznik powoduje zasychanie liści oraz zahamowanie wzrostu pędów. Dodatkowo liście mogą być pokryte lepką spadzią wydzielaną przez larwy misecznika. Najlepszym terminem zwalczania tego szkodnika jest okres jesienno-zimowy, gdy na krzewach nie ma liści. W dzień, kiedy temp. powietrza wynosi 12-15°C, należy przeprowadzić oprysk środkiem zawierającym olej parafinowy, np. Promanal 60 EC. W ten sposób dość skutecznie zniszczymy zimujące stadium szkodnika i unikniemy konieczności ochrony chemicznej w okresie wegetacji. Jeżeli zaniechaliśmy tego zabiegu, wówczas w okresie od końca czerwca do połowy lipca (gdy żerują larwy pierwszego stadium) leszczyny można opryskać wygodnym do użycia, gotowym preparatem w spraju Provado Plus AE. Do zwalczania misecznika śliwowca przeznaczony jest też preparat Bulldock 025EC oraz Fastac 100 EC.
Podobnie jak wiele innych roślin, leszczyna pospolita może być też atakowana przez mszyce. Mszyca zdobniczka leszczynowa (Myzocallis coryli) jest pluskwiakiem, który szczególnie licznie obsiada liście leszczyn od spodniej strony. Mszyce wysysają z roślin soki, powodując liczne deformacje liści, a także hamując wzrost krzewów. Podczas żerowania wydzielają też lepką ciecz (tzw. rosę miodową) przyczyniając się do powstawania czarnego nalotu na liściach i pędach leszczyny. Do zwalczania mszyc na leszczynie można posłużyć się jednym z wymienionych już wcześniej preparatów: Provado Plus AE lub Fastac 100 EC. Osoby unikające stosowania chemicznych środków ochrony roślin, w walce z mszycami mogą sięgnąć po oparty na składnikach naturalnych preparat Agricolle.
(Artykuł i zdjęcia z serwisu: poradnikogrodniczy.pl )
Ciemiernik biały Helleborus niger
